آماده سازي زمين
بعد از شخم زدن زمين توسط تراکتور بايد زمين را به کرت ها و بلوک هايي تقسيم کرد. وسائلي که براي کرتبندي زمين استفاده مي شود عبارتند از: دو عدد طناب بلند و فوکا.
طناب را به دور ميله اي مي پيچيم و يک سر آن را در يک سمت زمين و سر ديگر آن را در سمت ديگر در داخل خاک محکم مي کنيم. طناب ديگري را به موازات آن(طناب اول) به فاصله 5/1 متر در زمين محکم مي کنيم و توسط فوکا بر روي پشته ها خطوط کشت را در مي آوريم. هنگامي که کرت بندي هر بلوک تمام شد طناب ها را به همان صورت به بلوک بعدي انتقال مي دهيم.
هر کرت از دو خط کشت تشکيل شده است و طول آن 5/1 متر مي باشد که جداکننده کرت ها پشته مي باشد. فاصله ي هر کرت با کرت بعدي 60 سانتيمتر است. به مجموعه چندين کرت يک بلوک گفته مي شودکه فاصله ي هر بلوک با بلوک بعدي 75 سانتيمترمي باشد. زميني که ما بر روي آن کار مي کرديم داراي 9 بلوک بود که هر بلوک آن 42 کرت داشت که هر کرت يک نمونه محسوب مي شود.
در ابتدا و انتهاي هر بلوک 1 اتکت گذاشته مي شودکه آدرس نمونه هاي آن بلوک را به ما نشان مي دهد. بعد از رويش گياه تعداد اين اتکت ها بيشتر مي شود مثلاً در هر 10 کرت 1 اتکت گذاشته مي شود. اين کار باعث مي شود هنگام جمع آوري داده ها از روي نمونه آدرس نمونه فراموش نشود. بعد از اين که زمين بلوک و کرت بندي شد نوبت به کاشت بذر نخود مي رسد.
کاشت بذر ها برروي خطوط کشت
بعد از اين که زمين بلوک و کرت بندي شد نوبت به کاشت بذر نخود مي رسد. بذرها را داخل بسته هايي که حاوي 50 بذر نخود بود قرار دادند و بر روي بسته ها شماره گذاري کرده بودند تا هنگام توضيع بسته ها اشتباهي صورت نگيرد. هر بسته براي يک کرت استفاده مي شود، بايد بذرها طوري کاشته شود تا براي هر دو خط کافي باشد.
مخفي کردن بذرها در داخل خاک
پس از انجام اين کار خاک هاي اطراف هر خط را توسط فوکا روي آن ريختيم.
عمليات داشت
در مرحله اول وجين و مبارزه با علف هاي هرز در مزرعه نخود انجام مي شود. خاک دادن پاي بوته ها به علت پرشاخ و برگ بودن گياه به ويژه در ارقام پا بلند ضروري است و در کشت سطحي نخود پس از خروج گياهچه وقتي ارتفاع بوته به Cm 25-20 رسيد مقداري خاک پاي بوته ها مي ريزند. عمليات وجين و سله شکني در مزارع نخود لازم و معمولاً توأماً انجام مي گيرد و 4-3 هفته پس از کاشت، وجين سطحي بين رديف ها در بالا بردن محصول موثر واقع خواهد شد و در صورت لزوم 4-3 هفته بعد اين کار تکرار خواهد شد.
کنترل شيميايي علف هاي هرز در مزارع نخود نيز مقرون به صرفه مي باشد. علف کش هايي همچون Prometryne 2 – 3 kg/he و Simasin 2 kg/he مورد استفاده قرار مي گيرد.
آبياري
در کشت اين گياه آبياري محصول را ضمانت مي کند اما به اشباع بيش از حد خاک، بايد دقت داشت زيرا تجمع آب، پژمردگي در گياه را تسريع مي بخشد. آبياري هاي مکرر، موجب کاهش محصول، افزايش رشد رويشي و تأخير در رسيدگي فيزيولوژيکي مي شود.
طبق بررسي ها در شرايط رطوبت کم هر 14 روز يکبار. آبياري در ازدياد محصول واريته هاي دانه درشت موثر خواهد بود.
در مشاهداتي که توسط گروه ما در مورد آبياري زمين هاي زراعي انجام گرفت آبياري جوي و پشته اي مشاهده شد. در زير توضيحاتي در مورد اين نوع آبياري آورده شده است.
آبياري جوي و پشته اي
در روش آبياري جوي و پشته اي آب به طور مستقيم در تماس با طوقه گياه قرار نمي گيرد، بلکه به طور نفوذي به اين ناحيه مي رسد. اين نوع آبياري براي گياهاني که نسبت به مرطوب ماندن طوقه و سله و تهويه خاک حساس هستند و همچنين در مواردي که نمک آب يا خاک زياد است استفاده مي شود.
براي انجام اين نوع آبياري گياه را روي پشته مي کاريم و آب را در جويچه هاي حد فاصل پشته ها به جريان مي اندازيم. آب به پشته ها نشت مي کند و آنها را مرطوب مي سازد. آبرساني به جويچه هاي بين پشته ها توسط سيفون و يا لوله هاي دريچه دار انجام مي شود. در حالتي که آب آبياري کافي باشد، ممکن است ابتداي چند رديف را به هم وصل کرد و سپس با شکستن جوي اصلي در يک نقطه آب را به طور همزمان وارد چند رديف کاشت نمود.
مقدار آب ورودي به داخل هر جويچه به طول و عرض جوي، بافت خاک و شيب زمين بستگي داشته و معمولا بين 1 تا 3 ليتر در ثانيه مي باشد. سرعت و مقدار آب ورودي مي بايستي به گونه اي باشد که خاک شسته نشده و از طرف ديگر زمان زيادي براي رسيدن آب به آخر هر جويچه لازم نباشد. وجود علفهاي هرز و کلوخه در داخل جويچه از سرعت حرکت خاک مي کاهد. طول هر جويچه نيز به ميزان آب موجود، بافت خاک و شيب مزرعه بستگي دارد. هر چه شيب زمين بيشتر باشد آب کمتري را مي توان به هر جويچه وارد نمود، ولي طول مسير آبياري را مي توان زيادتر گرفت. طول مسير را 100 تا 300 متر انتخاب کرده بوديم. لازم است دقت شود که آب به مدت کافي در جويچه ها باقي بماند تا فرصت نفوذ به پشته ها را داشته باشد.
عمليات برداشت
به طور کلي بسته به رقم رشد کامل نخود از 95-150روز به طول مي انجامد از آنجايي که نيام هاي نخود از هم باز نشده و ريزش نمي کنند لذا مشکلي در برداشت آن وجود ندارد و اين فرآيند را تا رسيدگي کامل و خشک شدن تمامي گياه مي توان به تأخير انداخت.
برداشت با دست و يا با کمباين امکان پذير است. در برداشت سنتي ساقه ها را با داس از نزديکي سطح خاک درو کرده و يا بوته ها را از ريشه در مي آورند و مدتي براي خشک شدن در محلي نگهداري کرده و سپس جهت دانه و کلش اقدام به خرمن کوبي مي نمايند.
توده هاي بوته نخود که برداشت شده بايد طوري روي هم انباشته شوند که قسمت هاي ريشه رو به بالا قرار گرفته تا نيام هاي موجود در بخش زيرين نيز به خوبي خشک شوند.
ارقامي از نخود را که مناسب برداشت مکانيزه مي باشند بايد داراي خصوصيات مطلوبي نظير فرم بوته ايستاده، ارتفاع بلند بوته و زياد بودن فاصله اولين نيام از سطح خاک باشند.
راندمان نخود در شرايط ديم 419 و در شرايط آبي 1125کيلوگرم در هکتار است.