هرس درختان یکی از مهم‌ترین روش‌های نگهداری درختان و درختچه‌هاست که اگر درست انجام شود باعث افزایش رشد، بهبود سلامت گیاه، جلوگیری از بیماری، و شکل‌دهی حرفه‌ای تاج درخت می‌شود. اما کوچک‌ترین اشتباه در زمان، زاویه یا مقدار هرس می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به گیاه وارد کند.

در این مقاله به شما کمک می‌کنیم ۶ اشتباه رایج و مخرب را بشناسید تا هنگام هرس، درختان شما همیشه سالم و پربار بمانند.

۱. هرس درختان در زمان نامناسب

زمان هرس یکی از حیاتی‌ترین اصول نگهداری درختان است. هر فصل تأثیر متفاوتی بر میزان رشد، مقاومت، و حتی گل‌دهی درخت دارد.

✔ بهترین زمان برای هرس

• زمستان (فصل خواب گیاه):
  در این زمان درخت در حالت استراحت است، استرس کمتری می‌بیند و شاخه‌ها بهتر دیده می‌شوند. همچنین سرعت بهبود زخم‌ها بالاتر است.

✘ بدترین زمان برای هرس

• پاییز:
  هرس در این فصل باعث تحریک رشد شاخه‌های جدید می‌شود، اما این شاخه‌ها در سرما یخ می‌زنند و انرژی گیاه هدر می‌رود. همچنین ممکن است جوانه‌های بهاری که درخت در تابستان ساخته را از بین ببرید.
• درختان و درختچه‌های بهاری:
  اگر اواخر زمستان یا اوایل بهار هرسشان کنید، گل‌دهی سال آینده کاهش پیدا می‌کند. بهترین کار این است که بعد از پایان گل‌دهی آنها را هرس کنید.

“مقاله ای کمکی برای انتخاب قیچی شارژی ماسب باغچه“

۲. هرس بیش از اندازه (Over Pruning)

یکی از مخرب‌ترین اشتباهات افراد تازه‌کار، حذف بیش از حد برگ و شاخه است. درختان برای ساخت غذا (فتوسنتز) به برگ نیاز دارند؛ پس هرس بیش از حد باعث:

• کاهش شدید توان گیاه
• کند شدن باردهی
• افزایش حساسیت به بیماری و آفت
• صدمه‌پذیر شدن تاج در برابر باد
• تحریک رشد ناخواسته شاخه‌های ضعیف (Water Sprouts)

می‌شود.

گاهی یک هرس اشتباه چند ثانیه‌ای، باعث می‌شود درخت سال‌ها زمان لازم داشته باشد تا به حالت قبل برگردد.

۳. انتخاب اشتباه محل برش

انتخاب محل صحیح برش، یکی از اصول بنیادی هرس حرفه‌ای است.

✔ محل درست برش

• درست بالای یک گره (Node)
• با فاصله‌ی حدود ۱ سانتی‌متر از جوانه

این کار باعث می‌شود جوانه بتواند رشد سالم و مستقیم خود را شروع کند.

✘ اشتباه رایج

• برش خیلی نزدیک به جوانه → جوانه خشک می‌شود.
• برش خیلی دور از جوانه → رشد نامنظم، افزایش ریسک قارچ و پوسیدگی.

برش صحیح، ساختار آینده درخت را تعیین می‌کند.

۴. ضدعفونی نکردن ابزار هرس

قیچی باغبانی، اره، یا قیچی شارژی اگر ضدعفونی نشوند، می‌توانند نقش ناقل بیماری را میان درختان بازی کنند.

چرا ضدعفونی مهم است؟

• جلوگیری از انتقال قارچ و باکتری
• بهبود سریع‌تر زخم‌ها
• کاهش خطر پوسیدگی

ابزار کند نیز باعث ایجاد زخم‌های نامرتب و پاره‌شده روی شاخه می‌شود که زمان ترمیم را بیشتر و احتمال آلودگی را چند برابر می‌کند.

نکته: ابزارهای شارژی مثل قیچی شارژی روستیک 832 پلاس کمک می‌کنند برش‌ها دقیق‌تر و استانداردتر انجام شود.

۵. اشتباه در زاویه هرس

زاویه برش باید به‌صورتی باشد که آب روی زخم جمع نشود.

✔ زاویه درست

• برش مورب رو به پایین
  این باعث می‌شود آب باران روی سطح برش نماند و امکان رشد قارچ کاهش یابد.

✘ زاویه اشتباه

• برش مستقیم و صاف → جذب رطوبت بالا، افزایش پوسیدگی
• برش رو به بالا → بیشترین احتمال ورود قارچ

زاویه هرس مستقیم روی سلامت زخم و سرعت ترمیم تأثیر می‌گذارد.

۶. بی‌توجهی به شانکر (Canker Pruning)

شانکر یک بیماری قارچی یا باکتریایی است که اگر سریع جدا نشود:

• کل درخت را آلوده می‌کند
• به شاخه‌های مجاور منتقل می‌شود
• حتی ممکن است باعث مرگ درخت شود

راهکار اصولی

• شاخه آلوده را چند سانتی‌متر پایین‌تر از محل آلودگی قطع کنید.
• ابزار را بعد از هر برش ضدعفونی کنید تا بیماری منتقل نشود.

هرس به موقع شانکر، طول عمر گیاه را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

جمع‌بندی

هرس درختان فقط بریدن چند شاخه نیست؛ یک مهارت تخصصی است که مستقیماً روی سلامت، باردهی، و زیبایی درخت تأثیر دارد. با شناخت این ۶ اشتباه رایج، می‌توانید:

• درختان سالم‌تر داشته باشید
• رشد بهتری در فصل‌های بعد ببینید
• از گسترش بیماری‌ها جلوگیری کنید
• شکل‌دهی حرفه‌ای‌تری انجام دهید

و اگر ابزار مناسب مثل قیچی باغبانی استاندارد یا قیچی شارژی برای هرس درختان داشته باشید، کارتان چند برابر دقیق‌تر و ایمن‌تر خواهد بود.