کاشت بذر چگونه باید انجام شود؟

عملیات با این بذرافشانها فقط در صورتی امکان دارد که زمین بخوبی تهیه شده و فاقد هر گونه کلوخه، بقایای گیاهی و علف های هرز باشند.
در بذر کاری ردیفی (خطی) مقدار بذر مصرفی در واحد سطح نسبت به روش دستپاشی کاهش می یابد، بذور در عمق معین و یکنواخت در خاک قرار می گیرند و بالاخره عملیات داشت مثل آبیاری، سله شکنی، وجین کاری، خاک دادن پای بوته ها، سمپاشی و کود پاشی و غیره مناسبتر و آسانتر انجام می گیرد.
ردیف های کاشت در این روش از شمال به جنوب در نظر گرفته می شود. فاصله ردیف ها از هم و فاصله هر بذر در هر ردیف با توجه به نوع گیاه متفاوت است.

به طور کلی کشت به روش خطی به دو شیوه صورت می گیرد :

الف – روش شیاری

در این روش در مناطقی که دارای خاک سنگین و احتمال سله بستن و بالا آمدن شوری خاک زیاد است، استفاده می شود.

ب – روش جوی پشته ای

این روش بیشتر مخصوص گیاهان جالیزی است.

این گیاهان چون روی زمین حرکت می کنند و ممکن است طول بوته آن ها به ۴ تا ۵ متر برسد، لذا باید حتما به روش جوی و پشته ای کشت گردد.

بعد از آماده کردن زمین، زمین را آب می دهیم تا داغ آب مشخص شود.

هم زمان با آبیاری، بذور مورد نظر را در آب خیس کرده، سپس آن را در کیسه پارچه ای خیس شده قرار می دهیم.

مدت زمان ماندن بذر در کیسه حدود ۲۴ ساعت است. در مناطق سردسیر این کار ۴ الی ۵ روز و در مناطق گرم ۱ روز زمان می برد.

چنانچه کیسه پارچه ای یا گونی را زیر ماسه مرطوب قرار دهیم، از مدت زمان خیساندن می کاهیم، که البته بیشتر کشاورزان این روش را ترجیح می دهند.

در طی این مدت بذور آماس کرده و آماده جوانه زدن می باشند.

در این موقع در بالای داغ آب، جاییکه رطوبت نفوذ کرده، سوراخی حفر کرده، ۲ تا ۳ دانه بذر در آن قرار داده و روی آن ها را با لایه نازکی از خاک می پوشانیم.

برای پوشاندن بذور با خاک مرطوب، می توان خاک از خاک های مرطوب کف جوی استفاده کنیم. تا سبز شدن بذر از آبیاری مطلق خوددداری می گردد.

مزایای روش نشتی :

– در این روش میزان مصرف بذر و سموم کمتر است.
– به نیروی انسانی کمتری احتیاج است.
– شیوع آفات و بیماری ها کمتر است.
– در زمین های شور مانع از قرار گرفتن نمک در پای بوته ها می شود.
– در این روش سله بستن در مقایسه با روش کرتی خیلی کمتر است.

۳ – روش کپه ای :

ت) بذر کاری کپه ای، برای گیاهانی که فاصله نسبتاً زیادی برای رشد شاخ و برگ یا عملیات داشت مثل وجین، خاک دادن پای بوته ها، آبیاری و غیره نیاز دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

در این روش در این روش پس از حفر گودالی به عمق ۳ تا ۵ سانتی متر و به فواصل معین تعداد یک یا دو عدد بذر را با ماشینهای «کپه کار» و اغلب به کمک دست (بیلچه) داخل گودال قرار داده و با خاک روی آن را می پوشانند.

بوته های ضعیف و اضافی را پس از سبز شدن و اندکی رشد تنک می کنند.

این روش برای خانواده کدوئیان با خرد کردن موضعی خاک و مخلوط کردن آن با کود حیوانی و سرانجام کپه کردن آن، فراهم می شود.

بدین ترتیب گیاهان حدود چند سانتی متر بالاتر از سطح خاک قرار می گیرند و قارچ های خاکزی کمتر به گیاه ضرر می رسانند.

این روش بذر کاری در ایران برای صیفی جات و گیاهان جالیزی و وجینی معمول است. در شمال کشور برای کاشت کلیه خانواده کدوئیان از این روش استفاده می شود.

بذر کاری کپه ای نسبت به روشهای دیگر پر زحمت، وقت گیر و پر هزینه بوده، اما بذر کمتر، جوانه زنی سریع و یکنواخت یا گیاهچه های قوی از مزایای آن بشمار می رود.

عمق کاشت بذر

عمق کاشت بذر به عوامل زیر بستگی دارد :

۱- اندازه بذر
بذور بزرگ تر باید در عمق بیشتری کاشته شوند.
۲- نوع خاک
عمق کاشت در خاک های شنی و لومی باید زیاد تر از خاک های رسی باشد.
۳- میزان رطوبت خاک بیشتر باشد
هر چه میزان رطوبت خاک بیشتر باشد. عمق کاشت باید کمتر شود.

تقسیم بندی ماشین های کاشت :

به طور کلی ماشین های بذر کار به سه دسته تقسیم می شوند.

الف ) بذر کار ها

۱- بذر افشان های درهم
۲- بذر کارهای خطی یا خط کار
۳- کپه کارها

الف : ماشین های بذرکار – بذر افشان های درهم :

همانطور که از نام این نوع بذر کار پیداست بذرها را به طور پراکنده و در هم می پاشد به این معنا که لوله سقوط بذر افشان ردیفی را می توان برداشت و زیر سوراخ ها بین جعبه بذر و زمین یک صفحه چوبی قرار دارد تا بذر موقع بذر کاری، دانه ها پس از خروج از مخزن به طور یکنواخت پراکنده گردند.

این بذر کار گرچه درهم است ولی مزیت آن نسبت به بذر افشانی با دست این است که بذر بطور یکنواخت تر و منظم تر با سرعت بیشتر و با نیرو و هزینه کمتر کاشته می شود.

این نوع بذر افشان ها پس از اینکه بذر را روی زمین ریختند روی آن را نمی پوشانند.

از این لحاظ زنجیر یا چوب با هرس به آن ها متصل می نمایند تا بذر را زیر خاک کنند.

در بعضی بذر افشان های درهم روی تخته چوب زیر سوراخ های سقوط برجستگی های هرمی شکل نصب شده که نوک تیز آنها به طرف سوراخ های سقوط بذر است و باعث می شود که بذر هنگامیکه روی آنها ریخته می شود بهتر به اطراف پراکنده شود و روی زمین پخش می شود و چون تخته چوب به صورت مورب نصب شده است و ماشین هم در حرکت است، لذا بذرها بین تخته چوب و بین برجستگی ها نمی تواند باقی بماند.

ب : بذر کار های خطی کار:

این نوع بذر کارها به این طرق عمل میکنند که ابتدا شیار هایی در زمین باز نموده و بذرها را به طور مسلسل به داخل این شیار ها می ریزند و سپس روی بذرها را می پوشانند.

بعضی از این ماشین ها مجهز به وسایلی هستند که توسط آن ها می توان عمق کاشت و فاصله ردیف ها را نیز تغییر داد. همچنین مقدار بذر را هم می توان در واحد سطح تنظیم نمود.

ج : بذر کار کپه ای :

کپه کارها مانند ردیف کار ها می باشند، به این معنی که بذور باید با فاصله کاشته شوند و معمولا بذرها را روی خط ولی با فاصله معین می کارند، که در زمان کاشت در شکاف ایجاد شده در هر محل به جای یک بذر چندین بذر ریخته می شود.